بررسی اثرات بهره¬وری آزادسازی تجاری از دیدگاه تابع هزینه: با استفاده از قضیه‌‌ی دوگان

در این مقاله ضمن بررسی و مرور مبانی نظری و تئوریکی مربوط به آزادسازی تجاری و رشد صنعتی، اثر آزادسازی تجاری بر بهره­وری بخش صنعت در اقتصاد ایران مورد بررسی قرار می‌گیرد. در این مطالعه از یک الگوی تابع هزینه‌ی ترانسلوگ و روش SUR، به منظور مدل‌سازی و بررسی متغیر آزادسازی تجاری در دوره‌ی زمانی 1385-1353 استفاده شده است. بدین منظور، ابتدا به تخمین توابع تقاضای نهاده­های بخش صنعت (نیروی‌کار، سرمایه، انرژی و مواد اولیه) و برآورد کشش‌های قیمتی، درآمدی و جانشینی نهاده‌های مذکور و هم‌چنین  بررسی ساختار تولید و هزینه در بخش صنعت ایران پرداخته می‌گردد. سپس، اثر متغیر آزادسازی تجاری از دو جنبه هزینه و تولید، که همان کابرد قضیه دوگان در این مقاله است، بررسی شده است که بیان می‌دارد یک درصد افزایش در حجم تجارت از طریق آزادسازی تجاری، از یک سو، تولید در بخش صنعت را 47/0% افزایش داده (اثر اولیه بهره‌وری) و از سوی دیگر هزینه‌های تولیدی این بخش را 26/0% کاهش می‌دهد (اثر دوگان بهره‌وری). علاوه بر آن، توابع تقاضای نهاده‌های بخش صنعت نشان می‌دهند که آزادسازی تجاری منجر به اتخاذ آن روش تولیدی توسط بنگاه‌ها می‌شود که به سمت صرفه‌جویی در انرژی و مواد اولیه و استفاده‌ی بیش‌تر از نیروی‌کار و سرمایه گرایش دارد. طبقه­بندی JEL: D24، C22، F41،O47